Nu is het beleid van de Nederlandse universiteiten niet mijn dagelijkse bezigheid, al verneem je wel eens wat van de hedendaagse studenten of wetenschappelijk onderzoekers. Maar een actueel bericht binnen mijn vakgebied (breed gezegd: de groene buitenruimte) noopt mij er toch aandacht aan te besteden.
Wat is er namelijk aan de hand? Na Wageningen UR ziet ook de Universiteit Utrecht geen heil meer in een eigen Arboretum. En dus stoot de UU per 01-01-2010 het mooiste en grootste Arboretum van Nederland, het
Von Gimborn Arboretum van zich af.
En iedereen die er ooit is geweest -dendroloog, vakidioot of leek- zal moeten erkennen dat het Von Gimborn Arboretum een meer dan prachtige collectie bomen en struiken bezit. En niet alleen de wereldwijde unieke collectie, maar ook de wetenschappelijke waarde als kennisinstituut met een status van cultureel erfgoed moet niet onderschat worden. Maar nee, overboord met die bomenidioterie zeggen de hoogleraren én de wijze heren van het College van Bestuur.
In Wageningen hadden ze de twee in bezit zijnde Botanische Tuinen al in de uitverkoop gedaan. De staf is per augustus op non-actief gesteld en nota bene een projectontwikkelaar gaat huizen bouwen op de locatie. Ach ja, het Kleine Arboretum zal hij in stand houden. Om zo maar te zeggen: een doekje voor de bloedende bomen
Nu zal er binnen het academisch onderwijs in Nederland bezuinigd moeten worden echter bezuinigingen zijn niet de redenen om het Arboretum af te stoten naar een Stichting die nog niet weet hoe zij het park (financieel) moeten gaan exploiteren.
Nee de reden is, ik citeer de woordvoerder van Wageningen UR: "De hoogleraren van onze Plant Science Group hebben hieraan (Arboretum CF)voor hun onderwijs en onderzoek , cru gezegd, geen behoefte meer.Het idee van een plantentuin in de negentiende-eeuwese opvatting van wetenschapsonderzoek, net zoals men in die tijd insecten in doosjes stopte. Dat was toen een wetenschappelijke activiteit, maar nu werken wetenschappers vooral op moleculair niveau".
Kijk dat is wijze wetenschappelijke praat. Gelukkig vinden ze het zelf ook een beetje cru. Maar de feiten liggen nu eenmaal zo. Geen geneuzel meer met de Adalia conglomerata (lieveheersbeestje) in een luciferdoosje. En het kijken en bestuderen van een Fagus sylvatica (beuk)laten we maar aan Prinses Irene over die er misschien ook nog mee wil praten. Maar niet meer investeren in het behoud van oude boomsoorten, bewaken van een unieke collectie van twintig soorten haagbeuk, waar Nederlandse kwekers trots op zijn.
De laatste paar gelaarsde wetenschappers hebben het nakijken van hun collega's die op moleculair niveau in een stoffig lab aan het werk zijn.
Nu wil het toeval dat ik een uurtje geleden bij mijn dochter (groep 7) Biologie moest overhoren. En u raadt het al: het lesje "bomen" was aan de beurt. Eenvoudig werd het belang van bomen voor ons bestaan uitgelegd, werd de positie van de boom in de voedselketen beschreven en daalden we af naar wat micro-biologie wat betreft fotosynthese, bladgroenkorrels en huidmondjes. Theoretisch maar ook praktisch. Makkelijk ook om al overhorende naar de grote oude kastanjebomen hier in de straat te verwijzen die al aardig bruin beginnen te kleuren. Prachtig! Verder zal ik u er niet mee vermoeien. Echter het moge duidelijk zijn dat ik met mijn neus op de feiten werd gedrukt van het belang van praktisch én fysiek beschouwend onderwijs.
Mocht mijn dochter ooit naar Utrecht of Wageningen gaan om te studeren (dan studeert ze verder dan haar vader) dan hoop ik dat ik met haar het Von Grimborn Arboretum nog kan bezoeken. Met het verhaal dat het ooit van de Universiteit was en dat het nu wordt beheerd door een stichting die wordt gefinancierd door bedrijven (hoe objectief nog?) en wat subsidiepotjes.
Oude rotten uit het vak zullen mijn dochter en mij hopenlijk nog wat kunnen vertellen bij zo'n bezoek over de unieke collectie, die dan wegens gebrek aan financiele middelen (bijna) verdwenen is. Dendrologen waarbij ik nu al de vergrijzing zeer hard zie optreden en verjonging maar zelden tegen het lijf loop.
Men hoopt marktpartijen (kwekers, handelaren, vakbroeders) te vinden die geld willen steken in het behoud van Arboreta.
Waar blijft nu de kritische en objectieve functie van de Universiteit die, zoals denkers door de hele geschiedenis heen, van Socrates tot Popper ons geleerd hebben, het hart van de wetenschap uitmaakt?
Inmenging van marktpartijen bij de universiteiten hoeft niet verkeerd te zijn, maar cultureel erfgoed is in de veiligste handen bij het Rijk en de Universiteiten. Of toch niet zo nu blijkt.
We kunnen er een hele boom over opzetten maar het blijft triest.
Zie voor meer info over het Von Gimborn Arboretum deze film
Geen opmerkingen:
Een reactie posten