1 november 2010

IKON en de héél zware moslims

Voor we het vergeten: weer eens een paar columns van Jan van Klinken.

16-10-2010 08:33 | Jan van Klinken

Zelden heeft een filmmaker zich zo geblameerd als Emile van Rouveroy van Nieuwaal. Zoals bekend is hij de man achter de documentaire ”Rijssens stille oorlog”, die gaat over de vermeende spanningen tussen het autochtone orthodox-protestantse bevolkingsdeel in Rijssen en de groeiende groep moslims.

Dagblad Trouw drukte op 24 september een in-terview af waarin Van Rouveroy zich op een even veelzeggende als onthutsende wijze in de kaart laat kijken. Dat is mede te danken aan interviewer Gerrit-Jan KleinJan, die zelf afkomstig is uit Rijssen en de filmmaker voorhoudt dat hij een vertekend beeld heeft en geeft van de reformatorische gezindte in zijn woonplaats. De mensen die Van Rouveroy aan het woord laat, zijn volgens KleinJan helemaal niet representatief.

De Rouveroy zegt dat geen enkel probleem te vinden. „Ik zoek extremen op. Niet voor niets, die zijn voor mij als filmer het interessantst.” Vervolgens verklaart hij dat zijn film helemaal niet over Rijssen gaat maar slechts in Rijssen speelt.

Het wordt nog gekker als hij daarna opbiecht er een antireligieuze agenda op na te houden. Want, zegt hij, „ik wil onder meer laten zien dat de reformatorische hoek volgens mij zo in elkaar zit dat de theologie een barrière wordt in persoonlijke contacten met mensen die anders denken.”

Dat hij mensen beschadigt door te suggereren dat in plaatsen als Rijssen alleen intolerante bevindelijke gereformeerden wonen, vindt hij geen probleem. „Je moet wel mensen aantrekken om te komen kijken”, reageert hij laconiek.

Vervolgens komt de aap uit de mouw als de interviewer vraagt hoe de filmmaker religie eigenlijk ziet. „Ik heb”, zegt De Rouveroy, „een heel linkse achtergrond, ik kom als wetenschapper uit de neomarxistische hoek.”

Aha, De Rouveroy is aanhanger van Karl Marx, de bekende ideoloog die godsdienst opium van het volk vond. Dat verklaart veel, zo niet alles.



Nu heeft De Rouveroy natuurlijk het volste recht een film te maken waarin hij de werkelijkheid perst in het keurslijf dat hem past. In tegenstelling tot landen waar de ideeën van Marx in de praktijk werden en worden gebracht, hebben we in dit land vrijheid van meningsuiting. Die geldt ook voor hem.

Wat ik alleen zo onbegrijpelijk vind, is dat een van onze omroepen het gemankeerde geesteskindje van De Rouveroy op de buis wil brengen. En dan nog wel de IKON, een omroep die uitgaat van een achttal kerken waaronder de Protestantse Kerk. Komende week zal die ”Rijssens stille oorlog” uitzenden.

Margje de Koning, hoofdredacteur bij de IKON, verdedigde in Trouw de uitzending met als argument dat De Rouveroy stelling neemt. „Om die reden is het een waardevolle film.”

Of de geportretteerde personen in de film een gemeenschap representeren, is volgens De Koning ondergeschikt. „Dat vind ik niet zo belangrijk. Ik ken Rijssen niet. En ik ken de groep orthodoxe protestanten ook te weinig om te kunnen beoordelen of de film representatief is.”

Hoewel De Koning de biblebelt niet uit eigen ervaring kent, weet ze toch te melden „dat de héél zware gelovigen een normen- en waardepatroon hebben waar anderen niet in passen.” De Koning: „Dat laat de film zien.”

Op de vraag van Trouw of objectiviteit en evenwicht niet belangrijk zijn voor de documentaires die de interkerkelijke omroep uitzendt, zegt ze: „Objectiviteit? Die bestaat niet. De wetten van het drama vragen nu eenmaal dat antagonisten (mensen met een tegengestelde mening, JvK) tegenover elkaar worden gezet. Deze filmmaker zet de zaken op scherp. Dat is zijn goed recht. Het is vrijheid van de maker om dit beeld in de film neer te zetten.”

Tot zo ver De Koning.

Het is wel grappig haar verdediging toe te passen op de film ”Fitna” van PVV-leider Wilders. Dan krijg je het volgende:

Margje de Koning vindt ”Fitna” een waardevolle film omdat Wilders stelling neemt. Of de geportretteerde personen in de film een gemeenschap representeren, is volgens De Koning ondergeschikt. „Dat vind ik niet zo belangrijk. Ik ken de achterstandwijken in ons land niet. En ik ken de groep orthodoxe moslims ook te weinig om te kunnen beoordelen of de film representatief is.”

Hoewel De Koning de moslimwereld niet uit eigen ervaring kent, weet ze toch te melden „dat de héél zware moslims een normen- en waardepatroon hebben waar anderen niet in passen.” De Koning: „Dat laat de film zien.”

Op de vraag van Trouw of objectiviteit en evenwicht niet belangrijk zijn voor de documentaires die de interkerkelijke omroep uitzendt, zegt ze: „Objectiviteit? Die bestaat niet. De wetten van het drama vragen nu eenmaal dat antagonisten (mensen met een tegengestelde mening, JvK) tegenover elkaar worden gezet. Wilders zet de zaken op scherp. Dat is zijn goed recht. Het is vrijheid van de maker om dit beeld in de film neer te zetten.”

Gelooft u het dat mevrouw De Koning zo’n tekst uit haar mond krijgt? Ik niet. Ik wens de omroep natuurlijk geen oorlog toe, ook geen stille, maar ik zou het wel toejuichen als de kerken waarvan de IKON uitgaat, mevrouw De Koning en de haren beter bij de les hielden.

Geen opmerkingen:

Volgers